Kann mir jemand ein Bsp. für brevitas im folgenden Text nennen?
Sed in iis erat Sempronia, quae multa saepe virilis audaciae facinora conmiserat. Haec mulier genere atque forma, praeterea viro atque liberis satis fortunata fuit; litteris Graecis et Latinis docta, psallere et saltare elegantius quam necesse est probae, multa alia, quae instrumenta luxuriae sunt. Sed ei cariora semper omnia quam decus atque pudicitia fuit; pecuniae an famae minus parceret, haud facile discerneres; lubido sic accensa, ut saepius peteret viros quam peteretur. Sed ea saepe antehac fidem prodiderat, creditum abiuraverat, caedis conscia fuerat; luxuria atque inopia praeceps abierat. Verum ingenium eius haud absurdum: posse versus facere, iocum movere, sermone uti vel modesto vel molli vel procaci; prorsus multae facetiae multusque lepos inerat.
Sed in iis erat Sempronia, quae multa saepe virilis audaciae facinora conmiserat. Haec mulier genere atque forma, praeterea viro atque liberis satis fortunata fuit; litteris Graecis et Latinis docta, psallere et saltare elegantius quam necesse est probae, multa alia (ei erant), quae instrumenta luxuriae sunt. Sed ei cariora semper omnia (erant: Ellipse) quam decus atque pudicitia fuit; pecuniae an famae minus parceret, haud facile discerneres; lubido sic accensa (erat) , ut saepius peteret viros quam peteretur. Sed ea saepe antehac fidem prodiderat, creditum abiuraverat, caedis conscia fuerat; luxuria atque inopia praeceps abierat. Verum ingenium eius haud absurdum (erat) : posse versus facere, iocum movere, sermone uti vel modesto vel molli vel procaci; prorsus multae facetiae multusque lepos inerat.
Eine Frage noch: Warum steht conmittere in Z. 1 im Plqpf.? Heißt das, Sempronia hatte bereits vor der Bekanntschaft mit Catilina viele Verbrechen begangen?
Der Ablativus respectus o. limitationis (der Beziehung)
Auf die Frage ‚In welcher Hinsicht?‘, ‚In welcher Beziehung‘ antwortet im lateinischen der Ablativ ohne Präposition.
Bei Verben und anderen Ausdrücken, die einen Vergleich oder ein Urteil zum ausdrücken, infomiert der Ablativus respectus darüber, worin der Unterschied besteht oder worauf sich ein Urteil gründet.
cêterîs (lat. Dat.) virtûte praestare die übrigen an Tapferkeit übertreffen
linguâ inter sê differre sich hinsichtlich der Sprache unterscheiden,
verschiedene Sprachen sprechen
plûrimum virtûte posse / valêre am tapfersten sein
(am meisten hinsichtlich der Tapferkeit vermögen)
plûs equitâtû posse / valêre eine stärkere Reiterei besitzen
(mehr hinsichtlich der Reiterei vermögen)
Erant et virtûte et numerô par. Sie waren an Tapferkeit und Zahl gleich.
maiôres nâtû die Ältesten
(die, die hinsichtlich der Geburt älter sind)
aliquid rê, nôn nômine iûdicâre etwas nach dem tatsächlichen Sachverhalt, nicht nach dem Namen beurteilen
Eher formelhaft ist der Ablativus respectus in folgenden Beispielen:
oppidum Rêmôrum nômine Bibrax eine Stadt der Remer namens Bibrax
Helvêtiî oppida sua omnia, numerô ad duodecim, incendunt. Die Helvetier brannten alle ihre Städte nieder, ungefähr zwölf an der Zahl.
Im vorliegenden Fall haben wir es allerdings weder mit einem Vergleich noch mit einem Urteil zu tun. Der Georges macht s. v. doctus die m. E. zutreffende Angabe: „m. Abl. instr., et Graecis litteris et Latinis, Cic.“